Je hoort het vaak op het nieuws of tijdens een salarisonderhandeling: de cao. Maar wat betekent cao eigenlijk? En wat heb jij eraan? In dit artikel leggen we het op een eenvoudige en duidelijke manier uit. Je ontdekt waar de afkorting voor staat, wat een cao regelt, en waarom het belangrijk is om te weten of er een cao geldt voor jouw werk.
Wat betekent cao?
Cao staat voor collectieve arbeidsovereenkomst. Het is een afspraak tussen werkgevers en werknemers (meestal via vakbonden) over de arbeidsvoorwaarden binnen een bedrijf of een sector. In een cao staan bijvoorbeeld regels over je loon, werktijden, vakantie, toeslagen, pensioen en andere vergoedingen.
Een cao is dus een soort contract dat niet alleen voor jou geldt, maar voor iedereen binnen hetzelfde bedrijf of dezelfde branche. Daardoor ben je als werknemer beter beschermd, en hoef je niet alles zelf te onderhandelen.
Wat staat er precies in een cao?
In een cao vind je afspraken over:
- Je bruto salaris of loonschalen.
- Toeslagen voor overwerk, avond- of weekenddiensten.
- Vakantiedagen en doorbetaling bij ziekte.
- Pensioenopbouw en reiskostenvergoeding.
- Regels over ontslag, contractverlenging of scholing.
Sommige cao’s bevatten ook afspraken over thuiswerken of werkdruk. Wat er precies in staat, verschilt per cao.
Geldt een cao voor iedereen?
Nee, niet automatisch. Een cao geldt als:
- Je werkgever lid is van een werkgeversorganisatie die de cao heeft ondertekend.
- Jij werkt in een sector waarvoor de cao algemeen bindend is verklaard.
- Je werkgever in je contract heeft opgenomen dat een bepaalde cao van toepassing is.
In de praktijk vallen veel mensen in Nederland wél onder een cao, vooral in sectoren als zorg, onderwijs, horeca of retail.
Wat als er geen cao is?
Als er geen cao geldt voor jouw werk, dan gelden alleen de afspraken uit je individuele arbeidsovereenkomst én de wet. Je hebt dan bijvoorbeeld recht op het minimumloon, maar extra’s zoals een 13e maand of reiskostenvergoeding moeten dan apart worden geregeld met je werkgever.
Zonder cao moet je dus zelf beter opletten bij je contractbespreking, omdat minder automatisch geregeld is.
Hoe weet ik welke cao voor mij geldt?
Je kunt je cao meestal vinden:
- Op je loonstrook of arbeidscontract.
- Via je werkgever of HR-afdeling.
- Op websites zoals cao.minszw.nl of via vakbonden.
Weet je het niet zeker? Vraag het gewoon aan je werkgever. Die is verplicht om aan te geven of er een cao van toepassing is.
Veelgestelde vragen
Wat betekent cao in het kort?
Cao staat voor collectieve arbeidsovereenkomst: gezamenlijke afspraken over arbeidsvoorwaarden tussen werkgevers en werknemers.
Is een cao verplicht?
Een cao is niet wettelijk verplicht, maar als er een cao van toepassing is verklaard, moet de werkgever zich eraan houden.
Wie maakt een cao?
Cao’s worden afgesloten door werkgevers(organisaties) en werknemers(organisaties), meestal vakbonden.
Wat als mijn contract afwijkt van de cao?
De cao gaat meestal vóór. Je werkgever mag niet minder bieden dan in de cao staat, maar wel méér.
Kan ik als werknemer invloed hebben op de cao?
Ja, via lidmaatschap van een vakbond kun je meedenken of stemmen over cao-afspraken.