Wat betekent vermogen? Deze term komt voor in financiële overzichten, bij belastingaangiften, in jaarrekeningen en in nieuws over vermogende personen.
Toch is het niet voor iedereen direct duidelijk wat er precies onder vermogen wordt verstaan. In dit artikel wordt uitgelegd wat het begrip vermogen inhoudt, hoe het wordt berekend en welke vormen er bestaan.
Wat betekent vermogen?
Vermogen is het totaal van iemands bezittingen minus de schulden. Het geeft aan hoeveel iemand ‘waard’ is op een bepaald moment. In eenvoudige termen: alles wat je bezit (zoals geld, huizen, beleggingen) min alles wat je nog moet betalen (zoals leningen, hypotheken, schulden).
Formule:
Vermogen = bezittingen – schulden
Voorbeelden van bezittingen:
- Spaargeld en contant geld
- Beleggingen (aandelen, obligaties, cryptovaluta)
- Onroerend goed (huizen, appartementen)
- Waardevolle eigendommen (bijvoorbeeld een auto of sieraden)
Voorbeelden van schulden:
- Hypotheekschuld
- Studieschuld
- Persoonlijke leningen of roodstand
Het vermogen kan zowel positief als negatief zijn. Bij een negatief vermogen zijn de schulden groter dan de bezittingen.
Voorbeelden van vermogen
Vermogen komt in allerlei vormen voor. Enkele concrete voorbeelden:
- Persoonlijk vermogen: een particulier bezit € 30.000 spaargeld, een huis met een overwaarde van € 100.000 en nog € 10.000 aan beleggingen. Hij heeft een studieschuld van € 20.000. Het netto vermogen is dan € 120.000.
- Zakelijk vermogen: een onderneming bezit een pand van € 500.000, machines van € 150.000 en heeft € 200.000 aan schulden. Het zakelijke vermogen is dan € 450.000.
- Fiscale vermogensheffing: een alleenstaande met € 120.000 aan vermogen moet hierover belasting betalen in box 3 van de inkomstenbelasting.
- Erfvermogen: iemand overlijdt en laat een vermogen van € 200.000 na. Dit wordt verdeeld onder de erfgenamen, waarbij erfbelasting moet worden betaald.
- Negatief vermogen: een jongere heeft € 3.000 spaargeld, maar ook een studieschuld van € 12.000. Het vermogen is dan – € 9.000.
Deze voorbeelden tonen aan dat vermogen geen vaststaand bedrag is, maar afhangt van persoonlijke of zakelijke omstandigheden.
Hoe bereken je vermogen?
Om je vermogen te berekenen, tel je alle bezittingen op en trek je daar alle schulden vanaf. Dit kan gaan om privévermogen of zakelijk vermogen.
Stap voor stap:
- Verzamel alle actuele gegevens van je bezittingen.
- Bepaal de waarde van deze bezittingen op dit moment (dagwaarde).
- Tel alle openstaande schulden bij elkaar op.
- Vermogen = waarde bezittingen – totaal aan schulden.
Voor de Belastingdienst moet je het vermogen berekenen op peildatum 1 januari van het belastingjaar.
Welke soorten vermogen zijn er?
Er zijn verschillende vormen van vermogen, afhankelijk van de context:
- Privévermogen: persoonlijk bezit zoals spaargeld, beleggingen en onroerend goed.
- Zakelijk vermogen: alle bezittingen en schulden van een onderneming.
- Fiscaal vermogen: vermogen dat wordt belast in box 3 van de inkomstenbelasting.
- Onroerend vermogen: huizen, grond en ander vastgoed.
- Beleggingsvermogen: aandelen, obligaties, ETF’s en cryptovaluta.
Deze categorieën kunnen elkaar overlappen. Zo kan iemand een huis bezitten dat zowel privévermogen als fiscaal vermogen vertegenwoordigt.
Hoe wordt vermogen belast?
In Nederland wordt privévermogen belast via box 3 van de inkomstenbelasting. Daarbij geldt een heffingsvrij vermogen: in 2025 is dat ongeveer € 57.000 per persoon. Over het meerdere wordt een fictief rendement berekend waarover belasting wordt geheven. De hoogte van dit fictieve rendement hangt af van de opbouw van het vermogen (spaargeld vs. beleggingen).
Voor zakelijke vermogens gelden andere regels. Ondernemingsvermogen valt in box 1 en wordt belast als winst uit onderneming.
Veelgestelde vragen
Wat valt er onder vermogen?
Onder vermogen vallen alle bezittingen (zoals spaargeld, aandelen, huizen) min de schulden (zoals hypotheek, leningen, roodstand).
Is vermogen hetzelfde als inkomen?
Nee. Inkomen is wat je verdient in een bepaalde periode. Vermogen is wat je bezit op een bepaald moment.
Moet je belasting betalen over je vermogen?
Ja, als je boven het heffingsvrije vermogen uitkomt, betaal je belasting in box 3 van de inkomstenbelasting.
Kan je vermogen ook negatief zijn?
Ja. Als je schulden groter zijn dan je bezittingen, is er sprake van een negatief vermogen.
Wordt je pensioen ook meegeteld als vermogen?
Pensioen in opbouw wordt niet als box 3-vermogen gerekend. Uitgekeerde pensioenen tellen als inkomen, geen vermogen.