De term ‘zzp’ kom je regelmatig tegen in vacatures, op facturen of in nieuwsartikelen over de arbeidsmarkt. Maar wat betekent het precies? En wat houdt het in om als zzp’er te werken?
In dit artikel wordt uitgelegd wat zzp betekent, welke verantwoordelijkheden en vrijheden erbij horen, en hoe het verschil met andere werkvormen eruitziet.
Wat betekent zzp?
ZZP staat voor ‘zelfstandige zonder personeel’. Dit is een ondernemer die geen werknemers in dienst heeft, maar zelfstandig werkt voor opdrachtgevers. Een zzp’er runt dus een eenmanszaak en is volledig zelf verantwoordelijk voor zijn of haar werk, inkomsten en verplichtingen richting bijvoorbeeld de Belastingdienst.
Een zzp’er werkt meestal in opdracht, maar is geen werknemer in loondienst. De zzp’er stuurt facturen voor verricht werk, draagt zelf belasting en btw af, en bepaalt grotendeels zijn of haar eigen werktijden en tarieven.
Zzp’ers zijn actief in allerlei sectoren, zoals:
- Bouw (bijvoorbeeld timmermannen of installateurs)
- Zorg (zoals verpleegkundigen of begeleiders)
- Creatieve sector (zoals fotografen of tekstschrijvers)
- IT (zoals developers of consultants)
- Onderwijs (zoals interim-docenten of bijlesgevers)
Voorbeelden van zzp’ers
Om beter te begrijpen wat een zzp’er is, zijn hier enkele concrete voorbeelden uit verschillende sectoren:
1. Webdeveloper op freelancebasis
Een IT’er bouwt websites voor verschillende bedrijven. Hij factureert per project en bepaalt zijn eigen werkritme. Hij heeft geen personeel in dienst.
2. Kapper aan huis
Een kapster rijdt met haar eigen auto naar klanten thuis. Ze gebruikt haar eigen materialen en regelt de boekhouding en belastingaangifte zelf.
3. Interim HR-adviseur
Een zzp’er wordt tijdelijk ingehuurd door een organisatie om te adviseren bij een reorganisatie. De opdracht duurt drie maanden, daarna zoekt de zzp’er een nieuwe klus.
4. Schrijver voor websites
Een content marketeer schrijft SEO-teksten voor meerdere klanten. Ze werkt vanuit huis en gebruikt haar eigen tools en software.
5. Verpleegkundige in de thuiszorg
Een zorgverlener biedt zelfstandig zorgdiensten aan, buiten een loondienstverband. Ze werkt via een bemiddelingsbureau of direct met cliënten.
Wat zijn de kenmerken van zzp-werken?
Een zzp’er is geen werknemer, maar ondernemer. Dit brengt specifieke kenmerken met zich mee:
- Eigen baas: bepaalt zelf opdrachten, tarieven, werktijden en voorwaarden.
- Verantwoordelijk voor administratie: zelf btw-aangifte en inkomstenbelasting doen.
- Geen arbeidscontract: werkt op basis van overeenkomsten van opdracht.
- Geen recht op werknemersverzekeringen: dus geen doorbetaling bij ziekte of werkloosheid.
- Zakelijke kosten zijn aftrekbaar: investeringen mogen worden opgevoerd als kosten.
Een zzp’er moet ook voldoen aan ondernemerscriteria van de Belastingdienst, zoals het hebben van meerdere opdrachtgevers en het lopen van ondernemersrisico.
Wat zijn de verschillen tussen een zzp’er en een freelancer?
De termen ‘zzp’er’ en ‘freelancer’ worden vaak door elkaar gebruikt. In de praktijk betekenen ze hetzelfde, maar:
- ‘ZZP’er’ is een juridische en fiscale term die door instanties zoals de Belastingdienst wordt gebruikt.
- ‘Freelancer’ is een gangbare term in de creatieve en mediawereld, maar niet wettelijk vastgelegd.
Beide verwijzen naar iemand die zelfstandig werkt zonder personeel. Het verschil zit vooral in de gebruikte context, niet in de inhoud.
Wat zijn de voordelen en nadelen van zzp’er zijn?
Voordelen:
- Volledige vrijheid in werkzaamheden en planning
- Hogere uurtarieven dan in loondienst mogelijk
- Keuze in opdrachtgevers
- Fiscale voordelen zoals zelfstandigenaftrek
Nadelen:
- Geen recht op doorbetaling bij ziekte of vakantie
- Inkomensonzekerheid bij gebrek aan opdrachten
- Verplichte administratie en boekhouding
- Zelf pensioen opbouwen en verzekeringen regelen
Deze afwegingen zijn belangrijk bij het starten als zzp’er.
Veelgestelde vragen
Heb je een KvK-inschrijving nodig als zzp’er?
Ja, elke zzp’er moet zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) als eenmanszaak.
Moet een zzp’er btw rekenen?
Ja, in de meeste gevallen wel. De zzp’er is btw-plichtig en moet btw op facturen vermelden.
Heeft een zzp’er recht op een hypotheek?
Ja, maar dat is vaak lastiger dan voor werknemers. Banken vragen naar jaarcijfers en inkomenshistorie.
Is een zzp’er verplicht om een arbeidsongeschiktheidsverzekering te hebben?
Niet verplicht, maar wel sterk aanbevolen. Zonder verzekering is er geen vangnet bij ziekte.
Wat is het verschil tussen zzp en eenmanszaak?
Een zzp’er werkt vrijwel altijd via een eenmanszaak. De termen worden vaak door elkaar gebruikt.